Primaire reflexen - Moro en Fear Paralysis

De echo van onze eerste reflexen
Stel je eens voor…
dat je lichaam niet voortdurend hoeft te spannen om veilig te zijn.
Dat je zonder moeite rechtop kunt staan, ademen, aanwezig zijn.
Dat is hoe het voelt wanneer je systeem weet: ik ben veilig, ik mag er zijn.
Veel van wat we in het dagelijks leven ervaren – moeite met ontspannen, controle willen houden, snel schrikken of juist verstarren – heeft zijn wortels in de allereerste lagen van ons bestaan.
In reflexen die ooit bedoeld waren om te overleven.

Reflexen als eerste taal van het lichaam
Nog voordat we geboren worden, ontwikkelt ons lichaam reflexen die helpen bij beweging, groei en bescherming.
Deze primaire reflexen ontstaan al in de baarmoeder en vormen de basis van hoe we reageren op prikkels, aanraking en verandering.
Wanneer alles goed verloopt, integreren deze reflexen vanzelf na de geboorte.
Maar als er stress, spanning of een ingrijpende ervaring is – bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap of rond de bevalling – kan het systeem blijven hangen in een reflexmatig patroon.
Dan reageert het lichaam nog steeds alsof het in overlevingsstand staat.

De schrikreflex – als de wereld plots te veel wordt
De Moro-reflex is misschien wel de bekendste.
Een baby die schrikt, gooit zijn armen wijd open en zoekt daarna opnieuw geborgenheid.
Wanneer deze reflex niet volledig kan integreren, blijft het zenuwstelsel alert.
Elke plotselinge verandering kan voelen als een dreiging.
Sommige mensen leren om die constante alertheid te compenseren met controle: alles willen overzien, beheersen, plannen.
Maar daaronder leeft vaak een diep verlangen naar rust – naar een ervaring van veiligheid die nooit helemaal kon landen.

De bevriezingsreflex – als stilvallen de enige optie is
Nog dieper ligt de Fear Paralysis-reflex, die al in de vroege zwangerschap ontstaat.
Het is het moment waarop het jonge leven voor het eerst spanning kan voelen.
Als er dan onrust, twijfel of angst aanwezig is, leert het kleine lichaam: ik trek me terug, ik word stil.
Wanneer deze reflex actief blijft, kan het later moeilijk zijn om zichtbaar te zijn, initiatief te nemen of spanning aan te gaan.
Het lichaam kiest reflexmatig voor bevriezen, ook al is het allang niet meer nodig.

Geboorte als eerste overlevingsmoment
Veel van deze reflexen spelen een rol tijdens de geboorte zelf.
De druk, de samentrekkingen, de momenten van wachten of duwen – het lichaam van de baby werkt continu met deze oerreflexen samen.
Wanneer de geboorte plots stopt, versneld wordt, of gepaard gaat met angst of medische ingrepen, kunnen reflexen vastlopen.
Ze blijven dan als een soort oude software actief, en kleuren de manier waarop we later in het leven reageren op spanning, nabijheid of verandering.

Her-inneren en integreren
In geboorte-integratie werk ik vaak met deze lagen van het lichaam.
We luisteren samen naar wat er destijds is gebeurd – niet via woorden, maar via de subtiele signalen van het lijf.
Beweging, adem, aanraking of een gevoel van spanning kunnen de sleutel zijn tot herinnering.
Wanneer deze oude reflexen gezien en erkend worden, kan het systeem ontspannen.
De energie die ooit nodig was om te overleven, komt vrij voor leven.
Voor verbinding, voor vertrouwen, voor zachtheid.

Herkenning
​Herken jij iets in dit verhaal – in jezelf, of in je kind?
Voel je dat je lichaam nog alert is, zelfs als je weet dat het nu veilig is?
Dan kan het helend zijn om te onderzoeken wat jouw lichaam nog herinnert van die eerste tijd.
In een sessie geboorte-integratie kijken we samen wat jouw systeem laat zien – en wat er mag verzachten, zodat jij weer dieper kunt landen in jezelf.

​Vera 
Postpartum Doula & Pre- en Perinataal Therapeut
Tensia – Koester de Moeder & Heel je Geboorte
Amsterdam & online
www.tensia.nl

@heel.je.geboorte | @koester.de.moeder
Voor wie zacht wil landen in het leven